آرامگاه بابا طاهر، كارخانه حريربافي چالوس، آتشکده زرتشتيان

آرامگاه بابا طاهر

آرامگاه بابا طاهر عریان مربوط به دوره معاصر است و برفراز تپه ای در شمال غربی شهر همدان در میدان باباطاهر واقع شده است. باباطاهر كه حدوداً در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم می زیسته، از شعرا و عرفای بزرگ روزگار خویش است. برج آرامگاه باباطاهر بر قاعده‌ای هشت ضلعی واقع شده كه ارتفاع آن از سطح فوقانی تپه ‪ ۲۰/۳۵متر و از كف خیابان‪ ۲۵/۳۰متر می‌باشد. ستون های هشت گانه برج، قطعه سنگ مزار، كف و پله‌های آرامگاه از سنگ گرانیت حجاری شده است. نما و فرش بنای آرامگاه باباطاهر همدان از سنگ است و در داخل آن كتیبه‌ هایی از كاشی وجود دارد. در محوطه داخلی این ارامگاه ۲۴ دو بیتی بر روی ۲۴ قطعه سنگ زیبا حک شده و در قسمت پایین اطراف محوطه داخلی مزار نصب شده است. بابا لقبی بوده که به پیروان وارسته می‌ داده‌اند و عریان به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی بوده است. او یكی از مشهورترین دو بیتی سرایان ایرانی است كه گذشت زمان نتوانسته دو بیتی های شور انگیزش را كه با لهجه لری سروده شده است، از یادها بزداید. از بابا طاهر علاوه بر دوبیتی ها، آثار ادبی دیگری نیز به جا مانده است كه از آن جمله می توان به هتل بوعلی دو قطعه، چند غزل، مجموعه كلمات قصار عربی و كتابی به نام “سرانجام” اشاره نمود. بنای مقبره بابا طاهر در گذشته چندین بار بازسازی شده‌است. مقبره وی در قرن ششم هجری برجی آجری و هشت ضلعی بوده‌است. در دوران حکومت رضاشاه پهلوی نیز بنای آجری دیگری به جای آن ساخته شده بود. درجریان این بازسازی لوح کاشی فیروزه‌ای رنگی مربوط به سده هفتم هجری بدست آمد که دارای کتیبه‌ای به خط کوفی برجسته و آیاتی از قرآن است و هم اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.

كارخانه حريربافي چالوس

عمليات ساختماني كارخانه از سال 1312 ش آغاز و در سال 1315 به پايان رسيد. حريربافي چالوس كه در زمان خود در خاورميانه بينظير بوده از سال 1315 تا سال 1337 بكار توليد محصولات ابريشمي طبيعي انواع پارچه، جوراب، پرده و كراوات و غيره به منظور صدور به كشورهاي ديگر اختصاص داشت. در اين سال كارخانه تعطيل و دستگاههاي آن به رشت انتقال يافت. اين كارخانه كه تقريباً در مركز بافت شهري چالوس  کنار هتل آزادی خزر (هایت سابق) قراردارد داراي محوطه بسيار وسيعي شامل قسمتهاي مختلف از جمله ديگ بخار و منبع توليد انرژي، انبار پيله، نخ ريسي، پارچه بافي، جوراب بافي، رنگرزي، كارخانه نخ سازي، منبع آب و ساختمان ادارات مركزي بود. كارگران اين كارخانه اكثر غيربومي و عموما از شهرهاي گيلان و بعضاً آمل و بابل، اصفهان، مشهد و تبريز بودند و جمعيتي در حدود 1500 نفر را تشكيل ميدادند. پس از تعطيلي كارخانه ساختمان آن به وزارت كشاورزي و منابع طبيعي سپرده شده بود و بعد از انقلاب اسلامي نيز به سپاه پاسداران واگذار شد .

آتشکده زرتشتيان

يکی از اماکن مربوط به زرتشتيان آتشکده ی آنها است. اين بنا در خيابان آيت الله کاشانی واقع گرديده و شامل ساختمان مشجّری است که در قرن اخير ساخته شده است. در اين محل آتش مقدس که برای زرتشتيان مقدس می باشد و دارای قدمتی چند ساله بوده و بايد هميشه روشن نگه داشته شود، نگهداری و از آن مراقبت می شود. شايان ذکر است که قدمت آتش آتشکده به هزار وپانصد سال می رسد. ساختمان اصلی هتل مهر در و سط حياط و بر بلندی قرار دارد و آنرا درختانی هميشه سبز احاطه کرده اند. حوضی بزرگ در محور ورودی بنا به آن زيبايی خاصی بخشيده است. آتش در محفظه ای بلندتر از سطح زمين در اتاقی نسبتا وسيع و دور از تابش خورشيد قرار گرفته و اتاقهايی برای مراسم نيايش پيرامون آن طراحی شده است.